Khó khăn, vướng mắc trong xử lý đối với hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép pháo nổ theo Điều 155 Bộ luật hình sự năm 1999 từ khi Luật đầu tư năm 2014 có hiệu lực thi hành
3/1/2016 2:32:56 PMTrước sự nguy hiểm, gây ra những thiệt hại cho tính mạng, sức khoẻ con người, thiệt hại về tài sản và lãng phí lớn về kinh tế do việc sản xuất, mua bán, vận chuyển và đốt trái phép các loại pháo gây ra, mà đặc biệt là pháo nổ; để khắc phục tình trạng trên, cũng là xuất phát từ nguyện vọng, lợi ích chung của nhân dân và thực hiện Nghị quyết của Quốc hội khoá IX, kỳ họp thứ IV về thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 406-TTg ngày 08/8/1994 về việc cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo. Ngày 15/4/2009, Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị định số 36/2009/NĐ-CP về quản lý và sử dụng pháo. Điều 4 của Nghị định số 36/2009/NĐ-CP quy định các hành vi bị nghiêm cấm bao gồm:
1. Sản xuất, mua, bán, nhập khẩu, xuất khẩu, vận chuyển, tàng trữ và sử dụng trái phép các loại pháo nổ, thuốc pháo nổ.
2. Sản xuất, mua, bán, nhập khẩu, xuất khẩu, vận chuyển, tàng trữ và sử dụng trái phép các loại pháo hoa, thuốc pháo hoa.
3..........
Liên ngành: Bộ Công an - Viện kiểm sát nhân dân tối cao - Tòa án nhân dân tối cao ban hành Thông tư liên tịch số 06/2008/TTLT/BCA-VKSNDTC-TANDTC ngày 25/12/2008 về hướng dẫn việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ và thuốc pháo.
Thực hiện Nghị định số 36/2009/NĐ-CP và Thông tư liên tịch số 06, các cơ quan tiến hành tố tụng hai cấp của tỉnh Thái Bình đã tiến hành khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với các hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép pháo nổ khi lượng pháo nổ từ 10 kg trở lên để xử lý theo các khoản tương ứng của Điều 155 Bộ luật hình sự về tội tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm. Tuy nhiên, việc xử lý về hình sự đối với các hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép pháo nổ hiện nay gặp khó khăn do liên quan đến quy định của Luật đầu tư năm 2014. Ngày 26/11/2014 Quốc hội thông qua Luật đầu tư và có hiệu lực từ ngày 01/7/2015, theo danh mục xác định ngành, nghề kinh doanh có điều kiện quy định tại Phụ lục 4 có quy định: kinh doanh các loại pháo. Theo đó kinh doanh các loại pháo được xác định là kinh doanh có điều kiện mà không phải là cấm kinh doanh.
Do có sự xung đột về pháp luật giữa Luật đầu tư với Nghị định số 36/2009/NĐ-CP và Thông tư liên tịch số 06/2008/TTLT/BCA-VKSNDTC-TANDTC như trên nên gây ra sự không thống nhất trong cách hiểu và áp dụng pháp luật để xử lý đối với các hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép pháo nổ.
Cũng theo Thông tư liên tịch số 06/2008/TTLT/BCA-VKSNDTC-TANDTC thì người nào đốt pháo nổ có thể bị xử lý về tội gây rối trật tự công cộng; mặt khác theo quy định của Nghị định số 36/2009/NĐ-CP và trên thực tiễn thì vào các ngày lễ, tết các cơ quan, tổ chức có thể bắn pháo hoa chứ không đốt pháo nổ; trong khi hằng năm nhất là vào dịp tết nguyên đán thì vẫn có tình trạng pháo nổ do nước ngoài sản xuất được đưa trái phép vào Việt Nam và tất yếu xảy ra việc tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép pháo nổ. Bởi vậy, chúng tôi cho rằng khi đã cấm đốt pháo nổ thì cũng cần cấm việc sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép pháo nổ, có như vậy việc đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi liên quan đến pháo nổ mới triệt để và hiệu quả. Từ đó, hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép pháo nổ với số lượng từ 10 kg pháo trở lên vẫn bị xử lý theo Điều 155 Bộ luật hình sự về tội tàng trữ, vận chuyển, buôn bán hàng cấm như hướng dẫn Thông tư liên tịch số 06/2008/TTLT/BCA-VKSNDTC-TANDT là cần thiết.
Đề nghị Liên ngành tư pháp Trung ương sớm có hướng dẫn cụ thể để có sự thống nhất trong việc xử lý các hành vi có liên quan đến pháo nổ.
Phạm Thanh Phong- Phòng 3- VKSND tỉnh Thái Bình.