Ngày 16/3/2018 Viện kiểm sát nhân dân huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình đã ban hành kháng nghị số 01/QĐKNPT-VKS-DS đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh Thái Bình hủy Bản án sơ thẩm số 01/2018/DS-ST ngày 07/3/2018 của Toà án nhân dân huyện Hưng Hà do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự.

Theo lời trình bầy của các đương sự và biên bản xác minh tại UBND xã Đông Đô, có đủ cơ sở để xác định: Năm 2004, xã Đông Đô, huyện Hưng Hà được UBND tỉnh Thái Bình cho phép quy hoạch khu chăn nuôi tập trung, tại cánh đồng thuộc thôn Đông và thôn Hữu Đô Kỳ. Các hộ sử dụng đất để chuyển đổi cơ cấu kinh tế, theo cơ chế tự vận động chuyển đổi ruộng cho nhau để có diện tích lớn, gọn thửa để thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Năm 2007, gia đình anh Đinh Văn Đáo chuyển đổi ruộng cho nhiều hộ, trong đó có gia đình ông Đinh Thế Tông. Giữa ông Tông và anh Đáo đã tiến hành chuyển đổi diện tích 534m² đất ruộng (có văn bản chuyển đổi ruộng có xác nhận của chính quyền địa phương). Sau khi chuyển đổi đất, gia đình ông Tông đã sử dụng ruộng để cấy lúa, còn gia đình anh Đáo sử dụng đầu tư san lấp đất, đào ao, xây chuồng trại và trồng cây lâu năm trên diện tích hơn 3077 m², hai gia đình đã sử dụng ổn định, liên tục từ năm 2007 đến năm 2013. Năm 2012, UBND xã Đông Đô thực hiện dồn điền đổi thửa, cân đối toàn bộ diện tích khu chuyển đổi cơ cấu kinh tế của gia đình anh Đáo vào tiêu chuẩn giao đất nông nghiệp cho gia đình anh Đáo, gia đình ông Tông đã nhận 534m²  theo số rút thăm của gia đình anh Đáo ở tại khu Chiêng cao để cấy lúa và gia đình ông Tông đã cấy được một năm. Do trong văn bản chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp thời hạn chuyển nhượng đến hết năm 2013, nên hết năm 2013, gia đình ông Tông đã không cấy lúa nữa và yêu cầu gia đình anh Đáo hai phương án: một là trả cho gia đình ông số tiền 52.000.000 đồng; hai là đổi lại vị trí diện tích 534 m² đất ruộng cơ bản ở thôn Đông Đô Kỳ, xã Đông Đô, huyện Hưng Hà, mà gia đình ông đã chuyển đổi, chuyển nhượng cho anh Đinh Văn Đáo.

Kiểm sát viên đại diện Viện kiểm sát tham gia tranh tụng tại phiên tòa

Tại bản án dân sự số 01/2018/DS-ST ngày 07/3/2018 của Toà án nhân dân huyện Hưng Hà, tuyên:

“Áp dụng Điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự; Điều 126 và Điều 131 Luật đất đai năm 2013; Điều 455 Bộ luật dân sự. Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về án phí, lệ phí Tòa án.

1. Bác yêu cầu khởi kiện của ông Đinh Thế Tông và bà Đinh Thị Liên (đòi thanh toán 52.000.000 đồng hoặc) đòi đổi lại vị trí diện tích 534 m² đất ruộng cơ bản ở thôn Đông Đô Kỳ, xã Đông Đô, huyện Hưng Hà, mà gia đình ông đã chuyển đổi, chuyển nhượng cho anh Đinh Văn Đáo và chị Đinh Thị Thu, hiện nay anh Đáo, chị Thu chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên diện tích đất này.

2. Về án phí: Buộc ông Đinh Thế Tông và bà Đinh Thị Liên phải chịu 300.000 đồng tiền án phí dân sự sơ thẩm; chuyển số tiền anh Đinh Thế Tuyn đã nộp 300.000đồng tiền tạm ứng án phí theo biên lai của Chi cục thi hành án dân sự số 0004745 ngày 19/4/2017 thành án phí.

Ông Đinh Thế Tông và bà Đinh Thị Liên phải chịu phí, lệ phí xem xét thẩm định và định giá tài sản là 2.000.000 đồng, anh Tuyn đã nộp đủ 2.000.000 đồng”.

Qua nghiên cứu, Viện kiểm sát nhân dân huyện Hưng Hà nhận thấy: Bản án dân sự sơ thẩm  số 01/2018/DS-ST ngày 07/3/2018 của Toà án nhân dân huyện Hưng Hà tuyên bác đơn yêu cầu khởi kiện của ông Đinh Thế Tông và bà Đinh Thị Liên như nêu trên là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự, cụ thể như sau:

- Về thủ tục tố tụng: Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án nhân dân huyện Hưng Hà chưa thu thập tài liệu tại UBND xã Đông Đô để xác định 02 mảnh ruộng có tranh chấp nêu trên thuộc quyền sử dụng của những ai (Ruộng của hộ gia đình hay của cá nhân ông Tông, anh Đáo), trong quá trình làm việc với đương sự của Tòa án nhân dân huyện cũng không đề cập đến vấn đề này. Tại biên bản xác minh ngày 15/3/2017 của Viện kiểm sát nhân dân huyện Hưng Hà với UBND xã Đông Đô thể hiện: Diện tích đất nông nghiệp UBND xã Đông Đô giao cho hộ gia đình ông Đinh Thế Tông là 2134m² (trong đó có mảnh ruộng ông Tông đã chuyển đổi cho anh Đáo) tương ứng với 04 nhân khẩu; UBND xã Đông Đô giao cho hộ gia đình anh Đinh Văn Đáo là 2860m² (trong đó có mảnh ruộng anh Đáo đã chuyển đổi cho ông Tông) tương ứng với 05 nhân khẩu. Như vậy, việc thu thập tài liệu, chứng cứ của Tòa án nhân dân huyện Hưng Hà là chưa đầy đủ, không đưa những người trong hộ gia đình ông Tông, anh Đáo vào làm người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, vi phạm Điều 34 Bộ luật tố tụng dân sự.

- Về nội dung vụ án: Tại đơn xin chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp của ông Đinh Thế Tông và anh Đinh Văn Đáo, thể hiện: Đơn xin chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp không được lập thành hợp đồng, không thể hiện loại đất, hạng đất, diện tích, vị trí, số hiệu, ranh giới và tình trạng đất; thời điểm chuyển giao đất; trách nhiệm của các bên khi vi phạm hợp đồng. Vì vậy, về hình thức của đơn xin chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp không đảm bảo theo quy định các Điều 401, 693, 694, 695, 696 Bộ luật dân sự 2005; nội dung thể hiện thời gian chuyển đổi đất nông nghiệp của hai bên là đến hết năm 2013. Tuy nhiên, người chuyển đổi lại là cá nhân ông Đinh Thế Tông và anh Đinh Văn Đáo mà không có sự đồng ý ủy quyền của các thành viên trong hộ gia đình là không phù hợp.

Vụ án được Tòa án nhân dân tỉnh Thái Bình thụ lý, xem xét giải quyết theo thủ tục phúc thẩm.

Bùi Thị Vân Anh – Viện kiểm sát nhân dân Huyện Hưng Hà.