Tàu TS 18 thuộc dự án đã hoàn thành đăng ký tàu ngày 26/12/2008 và đưa vào khai thác tháng 4/2009. Tuy nhiên, trong quá trình khai thác đến tháng 02/2012 tàu gặp sự cố tại Philipines. Công ty TS không đủ năng lực tài chính để khắc phục sự cố nên Công ty TS đã đề nghị Ngân hàng và Công ty HG cho vay tiền để khắc phục sự cố đưa tàu về neo đậu tại Hoàng Gia. Cụ thể:

Chi nhánh ngân hàng đã cho Công ty TS vay từ nguồn xử lý tài sản đảm bảo của bên thứ 3 để khắc phục sự cố tàu TS 18 tại Philippines, tổng số tiền là 2.161.600.000. Ngân hàng đã nhiều lần làm việc với công ty TS, có nhiều văn bản yêu cầu công ty TS hoàn trả khoản tiền trên nhưng công ty TS vẫn chưa hoàn trả khoản vay này.

Thực hiện Hợp đồng ủy quyền ngày 15/12/2012 để đảm bảo an toàn cho tàu TS 18, Chi nhánh ngân hành PT đã thuê Công ty HG trông coi, bảo vệ tàu TS 18 theo Hợp đồng cho thuê neo đậu và bảo vệ tàu số 15/HĐKT – 2013 ngày 21/3/2013 với mức chi phí neo đậu, trông coi và bảo vệ tàu TS 18 là 800.000 đồng/ngày. Ngân hàng đã ứng tiền thanh toán cho Công ty HG đến hết ngày 31/12/2015 là 811.200.000. Các chi phí trông coi tàu TS 18 phát sinh từ 01/01/2016 đến nay vẫn chưa được công ty TS thanh toán cho Công ty HG. Do đó nguyên đơn khởi kiện đề nghị Tòa án nhân dân T buộc công ty TS trả cho ngân hàng tổng số tiền là 178.264.910.062 đồng, bao gồm: toàn bộ số tiền tạm tính đến ngày 31/01/2018 là: 174.680.910.062 đồng (gốc: 68.191.135.581; lãi: 106.489.774.481 đồng); số tiền Công ty TS đã vay từ nguồn xử lý tài sản thế chấp của bên thứ 3 để khắc phục sự cố của tàu TS 18 là: 2.161.600.000 đồng; chi phí thuê Công ty HG trông coi, bảo quản tàu TS 18 tính đến ngày 31/01/2018: 1.422.400.000 đồng.

Bản án số 03/2018/DS-ST ngày 22/10/2018 của Tòa án nhân dân T quyết định:

Xử buộc Công ty TS phải thanh toán trả nợ cho Ngân hàng PT số tiền gồm: Theo hợp đồng tín dụng số 03/2008/HĐTD ngày 05/2/2008 và phụ lục Hợp đồng số 03I1/2016/PLHĐTD ĐT – NHPT ngày 16/12/2016 tổng số tiền là 190.768.019.466 đồng; Số tiền vay xử lý sự cố tàu TS 18 tại Philipines là: 2.161.600.000 đồng; Số tiền thuê neo đậu và bảo vệ tàu TS 18 từ ngày 21/3/2013 đến hết ngày 31/12/2015 là 811.200.000 đồng. Công ty TS còn phải có trách nhiệm thanh toán cho Ngân hàng số tiền thuê neo đậu và bảo vệ tàu TS 18 kể từ ngày 01/01/2016 cho đến khi thanh lý hợp đồng.

Xử buộc Công ty TS phải thanh toán trả nợ cho Công ty HG số tiền 10.282.508.998 đồng (Gốc 6.154.666.750đ và lãi tính đến hết ngày 21/10/2018 số tiền là 4.127.842.248 đồng.

Buộc Công ty TS phải chịu 301.740.000 đồng án phí kinh doanh thương mại sơ thẩm đối với yêu cầu của Ngân hàng PT và số tiền 118.282.000 đồng án phí kinh doanh thương mại sơ thẩm đối với yêu cầu của Công ty Hoàng Gia.

Sau khi xét xử sơ thẩm, Viện kiểm sát nhân dân T kháng nghị bản án nêu trên. Ngày 23/4/2019 Tòa án nhân dân tỉnh Thái Bình đã xét xử phúc thẩm vụ án sửa Bản án số 03/2018/DS-ST ngày 22/10/2018 của Tòa án nhân dân T theo hướng chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân T. Bởi lẽ, quá trình giải quyết ở cấp sơ thẩm có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng về thu thập chứng cứ dẫn đến sai về án phí như sau:

         Theo hợp đồng ủy quyền  ngày 15/12/2012 giữa Ngân hàng và công ty TS thì: " Việc quản lý, xử lý hoặc bán toàn bộ tài sản thế chấp là con tàu TS 18 do Ngân hàng quyết định, không cần có ý kiến của công ty TS. Trong phạm vi ủy quyền của mình, Ngân hàng được tự mình liên hệ với các cơ quan chức năng để lập và ký kết các văn bản, giấy tờ, tài liệu liên quan khi thực hiện hợp đồng ủy quyền". Ngày 21/3/2013, Công ty TS đã tiến hành bàn giao tàu TS 18 cho Ngân hàng. Ngân hàng đã thuê Công ty HG trông coi, bảo vệ tàu TS 18 theo Hợp đồng cho thuê neo đậu và bảo vệ tàu số 15/HĐKT – 2013 ngày 21/3/2013 với mức chi phí neo đậu, trông coi và bảo vệ tàu TS 18 là 800.000 đồng/ngày. Như vậy, công ty TS đã thực hiện việc bàn giao tài sản thế chấp cho Ngân hàng để xử lý tài sản đảm bảo theo đúng quy định tại khoản 5 Điều 351 Bộ luật dân sự 2005. Hai bên đã thực hiện bàn giao tài sản thế chấp theo đúng thỏa thuận của Hợp đồng ủy quyền, sau thời điểm bàn giao tài sản thì Ngân hàng phải có trách nhiệm bảo quản, giữ gìn tài sản thế chấp. Do đó, Ngân hàng phải có trách nhiệm trả chi phí bảo quản tài sản thế chấp (trông coi, bảo vệ tàu) TS 18 cho Công ty HG trông coi, bảo vệ tàu TS 18. Tòa án cấp sơ thẩm buộc công ty TS phải trả chi phí trông coi, bảo quản tàu TS 18 số tiền là 811.200.000 đồng là không có căn cứ, không đúng  quy định tại Điều 338, 355 Bộ luật dân sự 2005; Điều 12 Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng và theo thỏa thuận giữa hai bên tại Điều 10 Hợp đồng thế chấp tài sản hình thành trong tương lai số 46/2008/HĐTCTS – NHPT ngày 18/4/2008. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm lại chấp nhận yêu cầu của Ngân hàng, buộc công ty TS phải thanh toán chi phí thuê Công ty HG trông coi, bảo quản tàu TS 18 từ ngày 21/3/2013 đến hết ngày 31/12/2015 là 811.200.000 đồng và buộc công ty TS chịu án phí với khoản tiền này đã buộc công ty Nghĩa Thái Sơn chịu án phí với khoản tiền này là không đúng.

Nguyễn Thị Minh Hồng - Phòng 9